Τετάρτη 2 Ιουλίου 2008

Οργανωμένη ανοργανωσιά στο Εθνικό Σύστημα Υγειας

Ο τρόπος που ο οργανώνουμε την καθημερινότητά μας σε τούτο τον τόπο είναι παροιμιώδης. Η χαλαρότητα που συχνά έχουμε στην καθημερινή ζωή μας εν μέρει δικαιολογείται αλλά παίρνει διαφορετικές διαστάσεις μέσα στις δημόσιες υπηρεσίες. Εκεί η ανοργανωσιά έχει πλέον οργανωθεί. Δεν είναι όλοι οι δημόσιοι λειτουργοί κακοί και ανεύθυνοι. Συνεχώς οι δημόσιες υπηρεσίες ανανεώνονται με νέο προσωπικό. Νεαρά άτομα που προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους και διαπιστώνουν έκπληκτοι ότι ως εργαζόμενοι δεν έχουν κάποιο γραπτό καθηκοντολόγιο. Δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες που να τους περιγράφουν τις υποχρεώσεις τους, τις πραγματικές ευθύνες τους απέναντι στο νόμο ή να τους δίνουν κάποιες πρακτικές συμβουλές για τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν. Μέσα σε λίγους μήνες ο νέος δημόσιος υπάλληλος έχει εκπαιδευτεί να επιβιώνει σε ένα καθεστώς οργανωμένης ανοργανωσιάς. Με τον καιρό είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τον σοβαρό και υπεύθυνο υπάλληλο από τον ευθυνόφοβο που δεν έχει την παιδεία ή την τόλμη να ξεχωρίσει το γράμμα του νόμου από το πνεύμα του νόμου. Καθένας πράττει κατά το δοκούν σε ένα περιβάλλον που όλοι φοβούνται να πάρουν δικές τους πρωτοβουλίες. Και από εκεί ξεκινούν όλα.

Όταν έχεις ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας στο οποίο δεν λειτουργούν τα πάντα σαν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι τότε αυτό σημαίνει κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Δεν μιλάω για τάξη, η οποία ήδη υπάρχει σε κάποιο βαθμό, αλλά για απόλυτη και καθολική επιμονή στην τάξη και στην σωστή οργάνωση. Κάθε φαινομενικά αθώο φαινόμενο χαλαρότητας ή ευθυνοφοβίας ενός υπαλλήλου ή γιατρού μέσα σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, μπορεί να πάρει εντελώς διαφορετικές διαστάσεις.

Πως μπορείς όμως ως πολίτης ή ως γιατρός να μιλήσεις και να διεκδικήσεις για «κάτι παραπάνω» όταν όλοι ανέχονται το μέτριο; Με μια δόση αυτοκριτικής, θα ήθελα να πω ότι ακόμα και οι ενεργοί πολίτες αρκούμαστε συχνά στο να καταδικάζουμε δημόσια τις ακρότητες. Έτσι όμως δεν επιβραβεύουμε το μέτριο αφού το αφήνουμε σε "ησυχία"; Αναρωτιέμαι λοιπόν, γιατί θα πρέπει να γίνει κάτι ακραίο για να το καταδικάσουμε δημόσια; Μήπως η μετριότητα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του Εθνικού Συστήματος Υγείας και οφείλεται τελικά για ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπινων ζωών που χάνονται ενώ θα μπορούσαν να είχαν σωθεί;

Σκεφτείτε το εξής: ζούμε στον 21ο αιώνα και έχουμε την τεχνολογία καταμετρούμε με ακρίβεια μικροσκοπικά σωματίδια που δεν είναι ορατά στο γυμνό μάτι. Μετά από αιώνες μελέτης και έρευνας μπορούμε επιτέλους να δούμε με ασφάλεια και με ακτίνες Χ ανάμεσα από τα οστά και τις κοιλότητες. Μπορούμε επίσης να παρατηρούμε με επιτυχία τον τρόπο ανάπτυξης αόρατων μικροοργανισμών και να μελετούμε τα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε τέτοιο οργανισμό ξεχωριστά. Μετά από 2000 χρόνια έρευνας και ανάπτυξης πως γίνεται να μην μπορούμε να φτιάξουμε ένα απλό αλφαβητικό σύστημα αρχειοθέτησης των φακέλων των ασθενών; Πως γίνεται να μην έχουμε τα τούβλα και τη λάσπη να χτίσουμε μια ειδική αίθουσα σε κάθε νοσοκομείο που να αρχειοθετούνται και να ταξινομούνται οι φάκελοι ΟΛΩΝ των ασθενών;

Η μετριότητα και η οργανωμένη ανοργανωσιά είναι ένα φαινόμενο στο οποίο έχουμε μάθει να ζούμε και αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Αν θέλουμε να μιλούμε για ένα ανθρώπινο εθνικό σύστημα υγείας πρέπει να πείσουμε τους πάντες, τους πολίτες, τους πολιτικούς και τους γιατρούς ότι δεν τείθεται απλά θέμα οργάνωσης. Η ουσία είναι ότι αναιρούνται 2000 χρόνια έρευνας της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας αν δεν είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε απλές λύσεις για να αξιοποιήσουμε αυτές τις ιατρικές γνώσεις στο μέγιστο βαθμό.

Η οργάνωση δεν ήταν ποτέ το φόρτε μας αλλά στα θέματα της υγείας μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.

Παναγιώτης Πετεινάτος

Δεν υπάρχουν σχόλια: